Jaki plan uwzględnia organ przy rozstrzyganiu wniosku dekretowego?

Zgodnie z art. 7 ust. 2 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz. U. 1945 r. Nr 50 poz. 279 ze zm.), gmina, która objęła w posiadanie grunt na podstawie przepisów dekretu, uwzględni wniosek o ustanowienie własności tymczasowej, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania, a jeżeli chodzi o osoby prawne – ponadto, gdy użytkowanie gruntu zgodnie z jego przeznaczeniem w myśl planu zabudowania nie pozostaje w sprzeczności z zadaniami ustawowymi lub statutowymi tej osoby prawnej.

Powyższa norma w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje, iż warunkiem niezbędnym do przyznania wnioskodawcy prawa do ustanowienia własności czasowej jest zgodność sposobu użytkowania nieruchomości przez jej dotychczasowego właściciela (lub jego następcę prawnego) z planem zagospodarowania przestrzennego.

Równocześnie orzecznictwo zarówno Sądu Najwyższego, jak i sądów administracyjnych, stoi na stanowisku, iż zgodność ta musi dotyczyć planu obowiązującego w chwili rozpoznawania wniosku (por. uchwała składu siedmiu sędziów NSA z dnia 26 listopada 2008 r. I OPS 5/2008, postanowienie SN z dnia 12 marca 2010 r. III CZP 129/2009, Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2011 r.I OSK 1096/2010).

Organ obecnie rozpoznający po 50 latach wniosek o przyznanie własności czasowej obowiązany jest zatem do zbadania czy sposób użytkowania nieruchomości przez następcę prawnego dotychczasowego właściciela daje się pogodzić z obecnie obowiązującym z planem zagospodarowania przestrzennego.

r.pr. Dariusz Śmiłek

Ujawnienie własności „zwróconej nieruchomości”

Po uzyskaniu decyzji orzekającej brak podpadania danej nieruchomości pod działanie dekretu o reformie rolnej istnieje konieczność ujawnienia własności w księdze wieczystej.

Generalnie w takim przypadku można wykorzystać instytucję uzgodnienia treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawny w trybie art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Tryb ten wiąże się jednak z wytoczeniem powództwa i uiszczeniem z reguły wysokiego wpisu sądowego wynoszącego 5 % wartości nieruchomości (lub wpisu maksymalnego w wysokości 100 tyś. zł).

Alternatywą dla powyższego trybu, jednakże obarczonego ryzykiem braku uwzględnienia przez Sąd, jest złożenie do Sądu wieczystoksięgowego wniosku o założenie księgi wieczystej (lub wniosku o wpis prawa własności). Do wniosku należy wtedy dołączyć decyzję o niepodpadaniu nieruchomości pod dekret o reformie rolnej jak również postanowienia spadkowe wykazujące następstwo prawne po pierwotnym właścicielu. Wniosek taki należy opłacić w wysokości 260 zł (lub 200 zł w przypadku ujawnienia prawa własności).

Podstawą prawną takiego trybu jest art. 31 ust. 2 ustawy o Księgach wieczystych i hipotece zgodnie z którym „wpis potrzebny do usunięcia niezgodności między treścią księgi wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym może nastąpić, gdy niezgodność będzie wykazana orzeczeniem sądu lub innymi odpowiednimi dokumentami.”

r.pr. Dariusz Śmiłek