Roszczenia związane z kablami, gazociągami lub innymi urządzeniami przesyłowymi cz. 4

Z posadowieniem na nieruchomości urządzeń przesyłowych (urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne) dla właściciela nieruchomości lub użytkownika wieczystego wiążą się określone uprawnienia.

Jak pisałem tutaj jednym z „roszczeń właścicielskich” jest żądanie ustanowienia służebności przesyłu, tutaj o możliwości dochodzenia wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości natomiast w tym artykule była mowa o żądaniu wykupu nieruchomości zajętej przez urządzenie przesyłowe. Dzisiaj kolejna możliwość dla właściciela nieruchomości tj. żądanie usunięcia urządzenia przesyłowego z gruntu (tzw. roszczenie negatoryjne).

Podstawę prawną roszczenia właściciela o usunięcie urządzenie przesyłowego stanowi art. 222§ 2 Kodeksu Cywilnego.

Zgodnie z ww. podstawą prawną przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Przy okazji ww. roszczenia należy zwrócić uwagę na art. 5 Kodeksu Cywilnego który stanowi, iż nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego gdzie takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Jeśli zatem okaże się, iż gazociąg lub wodociąg posadowiony na nieruchomości spełnia istotne funkcje społeczne gdyż np. zaopatruje w media osiedle mieszkaniowe powództwo właściciela pomimo zasadności może zostać oddalone.

r.pr. Dariusz Śmiłek

Przejęcie opuszczonego gospodarstwa rolnego na własność Skarbu Państwa

Wedle art. 2 ustawy z dnia 13 lipca 1957 r. o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym – w brzmieniu nadanym art. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. zmieniającej ustawę z dnia 13 lipca 1957 r. o zmianie dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym gospodarstwa rolne i działki określone w art. 15 ust. 1 dekretu z dnia 18 kwietnia 1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym (Dz. U. 1959 r. Nr 14 poz. 78), jeżeli zostały opuszczone przez właściciela po dniu 28 kwietnia 1955 r., oraz wszelkie inne gospodarstwa rolne opuszczone przez właścicieli mogą być przejęte na własność Państwa bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń, z wyjątkiem służebności gruntowych, których utrzymanie uznane zostanie za niezbędne.

W przypadku pozbawienia własności na ww. podstawie prawnej obecnie istnieje możliwość ich wzruszania w drodze złożenia wniosku o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej na ww. podstawie materialnoprawnej.

Jednocześnie przejęcie gospodarstwa rolnego na rzecz Skarbu Państwa uzależnione było od ustalenia, iż gospodarstwo zostało opuszczone przez właściciela (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 maja 2010 r. IV SA/Wa 229/2010). Jeżeli organ wydający decyzję nie przeprowadził w tym zakresie ustaleń decyzja może zostać uznana za nieważną.

Równocześnie wadliwość postępowania administracyjnego, polegająca tylko na tym, że decyzja została wydana wobec ojca, a nie spadkobierców nie ma żadnego wpływu na stwierdzenie wystąpienia przesłanki materialno-prawnej, jaką jest prawidłowe ustalenie, iż według przepisów ustawy z 1957 r. gospodarstwo rolne znajdowało się w stanie opuszczonym (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 24 maja 2012 r. II CSK 558/2011).

r.pr. Dariusz Śmiłek

.

Obowiązkowa 50 % bonifikata w opłacie rocznej za użytkowanie wieczyste

Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50 % przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wnoszona, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” właściwy organ udziela na ich wniosek 50 % bonifikaty od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, jeżeli nieruchomość jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe (art. 74 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Przedmiotowy przepis uzależnia zatem przyznanie bonifikaty jedynie od spełnienia kryterium dochodowego oraz przeznaczenia lub wykorzystywania nieruchomości na cele mieszkaniowe (kryterium funkcjonalne). Można zatem wyobrazić sobie sytuację, iż jedna osoba posiadająca np. kilka mieszkań, która spełnia ww. kryterium dochodowe uzyska bonifikatę do wszystkich nieruchomości mieszkaniowych stanowiących jej własność. Wniosek taki wynika z tezy, iż obligatoryjne obniżki opłat za użytkowanie wieczyste nie są związane z nieruchomością (brak w przepisie kryterium przedmiotowego) a powiązane są jedynie z osobą (kryterium podmiotowe) oraz funkcją nieruchomości (kryterium funkcjonalne).

Jednocześnie bonifikata ma charakter obligatoryjny (po spełnieniu przesłanek organ obowiązany jest jej udzielić), ale do jej przyznania konieczny jest wniosek użytkownika wieczystego.

r.pr. Dariusz Śmiłek

Wysokość odszkodowania „sądowego” za grunt warszawski

Po uzyskaniu decyzji orzekającej, iż dane „orzeczenie dekretowe” zostało wydane z naruszeniem prawa lub w przypadku stwierdzenia jego nieważności istnieje możliwość złożenia do sądu pozwu w przedmiocie zasądzenia odszkodowania za szkodę spowodowaną wydaniem wadliwej decyzji administracyjnej.

Jako wysokość szkody w przypadku nieuzasadnionej odmowy ustanowienia własności czasowej należy podać wartość rynkową prawa użytkowania wieczystego według stanu nieruchomości na dzień wydania wadliwej decyzji i aktualnych cen. Celem prawidłowego ustalenia ostatecznej wartości szkody wskazane jest w pozwie zawarcie wniosku o  przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego na ww. okoliczności.

r.pr. Dariusz Śmiłek